Ευβοϊκός κόλπος, ο σκουπιδοντενεκές της Λάρκο

Οι τεράστιες ποσότητες σκουριάς που παράγει το εργοστάσιο στη Λάρυμνα εξακολουθούν να ρίχνονται στη θάλασσα (λες και είναι ο Ευβοϊκός σκουπιδοντενεκές).

Το εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα κατεργάζεται νικελιούχα λατερικά κοιτάσματα και παράγει κράμα σιδηρονικελίου για την παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα. Παράγεται όμως και σκουριά (σκωρία) από τις ηλεκτροκαμίνους, η οποία φτάνει τους 2.000.000 τόνους τον χρόνο, από τους οποίους 400.000-450.000 τόνοι πουλιούνται ως υλικά αμμοβολής. Πάνω από 1.500.000 τόνοι τον χρόνο πετιούνται –εδώ και 40 χρόνια– στη θάλασσα, σε σημείο βάθους 95 μέτρων, κατά παράβαση διεθνών συνθηκών (όπως η Σύμβαση του Λονδίνου για την αποφυγή της θαλάσσιας ρύπανσης), που έχει υπογράψει η χώρα μας. Αν και η απόρριψη στη θάλασσα θα έπρεπε να έχει σταματήσει τουλάχιστον εδώ και μια δεκαετία.
Η ΛΑΡΚΟ βεβαίως ισχυρίζεται ότι η σκωρία είναι «αδρανές υλικό» και δεν δημιουργεί κανένα κίνδυνο για το περιβάλλον. Δυστυχώς, τα πράγματα δεν είναι έτσι. «Το υλικό αυτό αντιδρά με το θαλασσινό νερό, με αποτέλεσμα να εκλύονται ποσότητες σιδήρου, νικελίου και χρωμίου» λέει στην «Κ» η δρ Νομική Σύμπουρα, υπεύθυνη του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) για την παρακολούθηση των επιπτώσεων από την απόρριψη της σκουριάς. «Η σκουριά επηρεάζει τα επίπεδα των μετάλλων, αυξάνοντάς τα στους οργανισμούς (και στα ψάρια) που διαβιούν στην περιοχή απόρριψης», τονίζει η δρ Σύμπουρα. Μάλιστα μελέτη της Greenpeace είχε καταγράψει τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία από την κατανάλωση ψαριών «εμπλουτισμένων» με μέταλλα. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η επισήμανση του ΕΛΚΕΘΕ ότι «τελευταία υπάρχουν στοιχεία για επιβάρυνση του θαλάσσιου οικοσυστήματος και από πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες πυρολυτικής προέλευσης», που πιθανώς συνδέονται με το εργοστάσιο και είναι καρκινογόνοι!
Αντικρίζοντας τον όρμο της Λάρυμνας, το βλέμμα μένει στο «μαύρο θηρίο» που έχει καταλάβει τον πάλαι ποτέ «χρυσό κόλπο» του Ευβοϊκού. Από τις καμινάδες του εργοστασίου της ΛΑΡΚΟ βγαίνει μαύρος καπνός, ενώ η σκόνη που παράγεται «βομβαρδίζει» το χωριό. «Οι δρόμοι, τα σπίτια μας, τα σωθικά μας είναι γεμάτα σκόνη», μας λέει ένας κάτοικος. «Μερικές φορές στη σκόνη υπάρχουν κάτι μικρά κομματάκια σαν γυαλάκια». Οι καταγγελίες για αυξημένη παθογένεια και θνησιμότητα βρίσκονται παντού – μαζί με την έντονη δυσοσμία. Το νερό του κόλπου της Λάρυμνας είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένο, καθώς πάνω από 30.000 τόνοι λεπτόκοκκης σκουριάς –μαζί με βαρέα μέταλλα– καταλήγουν κάθε χρόνο στον μικρό αυτό όρμο, λόγω υπερχείλισης των δεξαμενών επεξεργασίας. Τα τείχη του αρχαίου οχυρωμένου λιμανιού πολιορκούνται από λάσπη και ρύπανση. Η χειρότερη πολιορκία. Κι όμως τέσσερις - πέντε μεγάλες ιχθυοκαλλιέργειες λειτουργούν μέσα στον κόλπο! Τα πάντα έχουν αλλάξει στην περιοχή. Ακόμα και ο όρμος έχει μείνει μισός, καθώς μπάζα από το εργοστάσιο –ανάμεσά τους και τεράστιοι όγκοι πιθανώς τοξικής σκουριάς– κατακλύζουν όλη την περιοχή.